Het Openbaar Ministerie vervolgt vier leden van het Utrechtse studentencorps (USC) voor het verspreiden van een bangalijst. Op die lijst stonden namen, foto’s en in sommige gevallen adressen en telefoonnummers van 28 leden van vrouwenvereniging UVSV. Bij de foto’s stonden seksistische opmerkingen zoals: ‘Kon niet echt lekker neuken’, of ‘kk ordinair, wel lekker geil’. Onder de verdachten zijn ook makers van de lijst.

De vier mannen worden verdacht van het verspreiden van een document met beledigende inhoud. Volgens het OM is het maken van de bangalijst in dit geval niet strafbaar, maar het verspreiden van een document met beledigende inhoud wel.

De bangalijst ging in maart 2024 rond onder de naam ‘grietenpresentatie jaartje 23’. Betrokken studenten en sommige ouders besloten aangifte te doen. Destijds vertelden ouders aan Nieuwsuur dat hun dochters soms lange tijd werden lastiggevallen door wildvreemden. Ze kregen gillende mensen aan de telefoon, ontvingen dagelijks tientallen berichten en vunzige voorstellen van vreemde mannen.

Doxing

Volgens het OM hebben de verdachten de lijst eind 2023 binnen de vereniging gedeeld. Wie de lijst later buiten de vereniging heeft verspreid, heeft het OM niet kunnen achterhalen. Persofficier Bart Nitrauw: “Toen het onderzoek begon was het al heel wijdverspreid. Dus het is niet gelukt dit terug te brengen naar één persoon die dat naar de buitenwereld heeft gebracht.”

De ouders van de slachtoffers hoopten dat de studenten vervolgd zouden worden voor doxing, het online verspreiden van persoonsgegevens. Dat is sinds 1 januari 2024 strafbaar. Maar omdat deze bangalijst al in 2023 is gemaakt en gedeeld, kan het OM de verdachten niet voor doxing vervolgen.

Na verspreiding van de lijst lijkt het of het leven doorgaat, terwijl de gevolgen voor de betrokken vrouwen groot zijn.Ouder van slachtoffer

Advocaat Ina Brouwer staat de groep ouders bij. Zij zegt verheugd te zijn dat het OM de verdachten gaat vervolgen. “Daarmee geeft het OM aan de ernst te begrijpen van een dergelijke bangalijst en de intense gevolgen voor de slachtoffers.”

Een ouder van een van de slachtoffers is verrast door de stap van het OM en noemt het een “belangrijk signaal”. “Na verspreiding van de lijst lijkt het of het leven doorgaat, terwijl de gevolgen voor de betrokken vrouwen groot zijn. Alleen al de beslissing om nu te gaan vervolgen voelt voor ons als gerechtigheid. Je voelt je minder machteloos.”

Vindicat

In 2016 en 2021 werden leden van de Groningse studentenvereniging Vindicat geschorst na verspreiding van een bangalijst. Destijds zijn er geen aangiftes gedaan. Het OM zag ook geen aanleiding om zelf een onderzoek te starten.

In dit geval gaat het volgens OM om een nieuwe zaak met nieuwe feiten. Volgens Nitrauw zijn er meerdere redenen om in deze zaak te vervolgen. “Het gaat allereerst om een strafbaar feit. Op de achtergrond speelt mee dat het tegenwoordig veel makkelijker is om iets te verspreiden naar een heel breed publiek. Ook zijn we als maatschappij anders naar dit soort feiten gaan kijken. Deze zaak heeft veel teweeggebracht in de maatschappij en daar zijn we niet blind voor.”

De vier verdachten zijn jonge studenten, die zich mogelijk niet realiseerden wat de consequenties zijn van hun actie. Nitrauw: “Als wij een opsporingsonderzoek doen, kijken we naar alle aspecten van zo’n zaak. Je houdt ook rekening met de belangen van de verdachten. De weging van al die belangen heeft gebracht dat wij vinden dat we met deze zaak naar de rechter moeten.”

Leden geschorst

Na de verspreiding van de lijst schorste het USC een onbekend aantal leden voor onbepaalde tijd. De vereniging kreeg de rest van het jaar geen subsidie van de Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht. Ook moest het corps een verbeterplan opstellen voor een cultuurverandering. Begin dit jaar liet het USC aan Nieuwsuur weten dat dat veranderingsproces “geduld en voortdurende inzet” vereist.

“We zijn ons er volledig van bewust dat dit geen proces is met een concrete eindstreep. Het gaat om een blijvende inzet voor cultuurverbetering en het creëren van een veilige omgeving voor onze leden, waarin respectvolle omgangsvormen vanzelfsprekend zijn.”

Nadat de Utrechtse bangalijst verscheen, verspreidde een man uit Groningen een tweede lijst. Het OM vervolgt hem voor doxing, bedreiging en dwang.

Ouders van Utrechtse studenten die op de verspreide bangalijst staan, willen afrekenen met “een patroon”, vertelden ze vorig jaar in Nieuwsuur: