Sinds bubbling twee jaar geleden in de ban werd gedaan op het Rotterdamse Zomercarnaval lijkt de dansstijl alleen maar meer in de spotlights te staan. Een culturele uiting en toppunt van vrouwelijkheid uit vervlogen tijden die bezig is aan een hernieuwde opmars. “Het is zo nostalgisch.”

Het is eind jaren 80 als in een discotheek DJ Moortje en MC Pester tijdens een avondje uitgaan de zoveelste dancehallplaat op de draaitafel wordt gelegd. Maar, zo gaat een verhaal rond, per ongeluk wordt de 33 toerenplaat afgespeeld op 45 toeren per minuut. Het slome nummer krijgt ineens een versnelde beat waarop je vrolijk kunt dansen.

Muzikale trucje

Het muzikale trucje van het Caribische duo slaat aan. Dansvloeren lopen vol en vooral schudden met de billen wordt een belangrijke move als de dj weer een plaat versneld afspeelt. Bubbling is geboren, en vooral binnen de Caribische gemeenschap in Nederland wordt het muziekgenre en de bijbehorende dansstijl een uiting van cultuur en een manier om gezien te worden.

Menig Rotterdammer zal kriebels in de buik krijgen bij het horen van de naam Imperium, de iconische muziektempel aan de Westzeedijk, waar in de hoogtijdagen van de jaren 90 wilde bubblingfeesten werden georganiseerd. Zoals dat gaat met muziek, raakt bubbling ook weer enkele jaren in de vergetelheid, tot enkele jaren geleden.

‘Ordinair’ schudden

Bubbling schalt langzaam weer uit de speakers tijdens uitgaansavonden, maar krijgt vooral een negatieve bijsmaak als het Rotterdamse Zomercarnaval de dansstijl in de ban doet. Het ‘ordinaire’ schudden met de billen, met name tussen mannen en vrouwen, zou niet passen bij een “familiefeest, waar kleine kinderen komen”.

De Rotterdamse filmmaker Sharine Rijsenburg maakte de documentaire Bubbling Baby, waarin het gaat over de historische en culturele roots van de dansstijl, en het eigenaarschap over je eigen lichaam waar bubbling eigenlijk voor staat. “Het is verbindend, het is vrouwelijkheid, en ook iets wat je binnen je familie aan elkaar doorgeeft.”

Nostalgisch gevoel

Zelf ervaarde ze een aantal jaar geleden een nostalgisch gevoel, een gevoel van terug naar haar tienerjaren. Het was op een feestje in WORM in het centrum van de stad waar een dj onverwacht een complete bubblingset draaide. “Het was de eerste keer sinds ik 12 of 13 jaar was, dat ik dat geluid weer hoorde.”

Hier luisterden we non-stop naar op schoolfeesten in een zweterige gymzaal.

Sharine Rijsenburg

“Hier luisterden we non-stop naar op schoolfeesten in een zweterige gymzaal, dat we aan het schuren waren. Het was zo herkenbaar, het voelde heel Rotterdams. Het voelde als thuis.” Toen een jaar later het Zomercarnaval de dansstijl in de ban deed, knapte er iets bij Sharine.

Caribisch ritme

Niet dat het verbod aan bod komt in haar documentaire, want dat speelt volgens haar nauwelijks mee in de vernieuwde opmars van bubbling. “Het zijn vooral heel veel nieuwe jonge producers met een Caribische achtergrond, die heel erg graag hun eigen geluid willen mixen met de dansscene van nu. Het is het rauwe van Rotterdam samen met het Caribische ritme.”

Dat bleek wel tijdens het Zomercarnaval in het jaar waarin bubbling werd verboden. Genoeg deelnemers gingen helemaal los en toeschouwers mengden zich er ook in. Veel mensen lapten de regels aan hun laars en hadden in sommige gevallen zelfs een protestbord bij zich. “Ga je moeder verbieden te bubblen.”

Stereotype gedachten

De vrouwen in Sharine’s documentaire zien bubbling juist als inspirerend, als een verbinding met je eigen Caribische geschiedenis waarin de rol van de vrouw essentieel is. “Hoeveel van ons zijn gewend om níet je heupen te bewegen, om níet vulgair te zijn? Ga bubbling dansen, ontdoe jezelf van die stereotype gedachten, van al die bullshit die jou is aangeleerd om je weg te houden van jezelf”, zegt choreograaf Naomie Pieter.

Voor de Caribische dj Daphne Agyepong is bubbling “een culture die je aan het representen bent, het is een verhaal dat je aan het vertellen bent”. Choreograaf Dawn Hook zegt het zo: “Vrouwen durven nu meer dan dat ze vroeger durfden. Maar er waren een paar vrouwen die zoiets hadden van whatever, ik doe wat ik wil.” Zij was er als Bubbling-pionier een van.

Bubbling is een culture die je aan het representen bent.

Dj Daphne Agyepong

Immaterieel Cultureel Erfgoed

Van een verbod begrijpt filmmaker Sharine weinig. “Bubbling staat symbool voor vrijheid, voor iets wat je geleerd krijgt van je zussen, van je oma. Het is een waardering voor wat zwarte cultuur is. Dat op een festival waar cultuur heel breed gevierd wordt, ineens één onderdeel niet meer mag: dat is heel beledigend naar de mensen die het hebben bedacht.”

De vraag rijst of bubbling de waardering krijgt die het verdient, want waarom werd het in 2022 door UNESCO anders uitgeroepen tot Immaterieel Cultureel Erfgoed? Zoals Naomie het in Bubbling Baby zegt: “Het is thuiskomen, een stukje geschiedenis van de voorouders, een herinnering aan de voorouders dat ik beleef op het moment dat ik beweeg. Je bent niet meer dezelfde persoon als je het gedanst hebt.”