Terwijl in grote delen van Europa contactloos betalen de norm is geworden, vaart Oostenrijk opvallend genoeg een andere koers. Waar steeds meer landen hun geldautomaten afbouwen en digitaal betalen stimuleren, blijft in Oostenrijk het gebruik van contant geld onverminderd populair.
Ruim zestig procent van de bevolking betaalt er nog steeds met bankbiljetten en munten. Een bewuste keuze, zo lijkt het – niet uit weerstand tegen vooruitgang, maar als een manier om grip te houden op het eigen geld en leven.
💶 Meer dan alleen een betaalmiddel
In Oostenrijk heeft contant geld een diepere betekenis dan enkel een praktische manier om af te rekenen. Het staat voor zekerheid, autonomie en vertrouwen.
Vooral onder oudere generaties is het gevoel sterk dat geld pas écht van jou is als je het kunt aanraken.
Psychologen benadrukken bovendien dat het fysiek overhandigen van geld een remmend effect heeft op impulsieve aankopen. “Wie geld in handen heeft, beseft beter wat iets werkelijk kost,” aldus economen uit Wenen.
🧾 Bewuster omgaan met geld
Contant betalen helpt veel Oostenrijkers om bewuster met hun financiën om te gaan. Een portemonnee geeft direct overzicht — je ziet wat erin zit, en wat eruit gaat. Dat gevoel van controle is voor velen belangrijker dan de snelheid van een digitale transactie.
Zeker nu de prijzen stijgen en de koopkracht onder druk staat, grijpen mensen naar cash als manier om niet ongemerkt te veel uit te geven. Contant geld dwingt tot nadenken, en dat geeft rust.
🔒 Privacy en onafhankelijkheid
Naast praktische redenen speelt privacy een grote rol. Een cashbetaling laat geen digitaal spoor achter. In een tijd waarin vrijwel alles wordt gemonitord en opgeslagen, voelt dat als een stukje vrijheid.
Oostenrijkers vrezen dat volledige digitalisering uiteindelijk kan leiden tot financiële controle door banken of overheden. Wat als je account wordt geblokkeerd of betalingen worden beperkt? Met contant geld blijft er altijd een onafhankelijke uitweg.
🏔️ Traditie op het platteland
In landelijke gebieden is contant betalen nog altijd de norm. Op markten, bij lokale bakkers en in bergdorpen staat vaak het bordje “Nur Bargeld”. Daar draait het niet alleen om traditie, maar ook om noodzaak. Bij stroom- of internetstoringen biedt cash de enige betrouwbare manier om te betalen.
Zo blijft contant geld niet alleen een symbool van vrijheid, maar ook een essentieel vangnet in noodgevallen.
🏦 Overheid beschermt het gebruik van cash
De Oostenrijkse overheid erkent het belang van contant geld en heeft het in 2024 zelfs wettelijk beschermd. Banken moeten voldoende geldautomaten beschikbaar houden zodat iedereen fysiek geld kan opnemen. Daarmee onderstreept de regering dat contant geld een fundamenteel onderdeel van het financiële systeem blijft.
🇳🇱 Nederland gaat juist de andere kant op
Terwijl Oostenrijk cash actief beschermt, verdwijnt het in Nederland langzaam uit beeld. Steeds meer winkels accepteren alleen nog pinbetalingen, en geldautomaten worden schaars. Voor ouderen en mensen zonder smartphone wordt betalen daardoor steeds ingewikkelder.
Die ontwikkeling roept vragen op over inclusiviteit en keuzevrijheid. Niet iedereen wil of kan volledig digitaal betalen — en dat zou ook niet verplicht moeten zijn.
⚖️ Balans tussen digitaal en tastbaar
De toekomst van betalen ligt waarschijnlijk in een evenwicht tussen snelheid en zekerheid: digitaal én contant. Oostenrijk laat zien dat vooruitgang niet hoeft te betekenen dat het oude verdwijnt.
Contant geld biedt rust, privacy en onafhankelijkheid. Digitale betalingen zorgen voor gemak en efficiëntie. Samen zorgen ze voor een veerkrachtig financieel systeem waarin niemand buitenspel staat.
💬 Een les voor Europa
Wat Oostenrijk doet, is meer dan vasthouden aan traditie. Het is een signaal: echte vrijheid betekent keuze.
Misschien is dat precies de les die andere landen – Nederland inbegrepen – opnieuw moeten leren.
