De gemoederen liepen hoog op in Straatsburg nadat nieuwe gegevens over Europese subsidies aan het licht kwamen. Uit cijfers blijkt dat tussen 2019 en 2023 ruim 17 miljard euro is uitgekeerd aan meer dan 37.000 organisaties.

Vooral Frans Timmermans, voormalig klimaatcommissaris en architect van de Green Deal, kreeg felle kritiek te verduren. Conservatieve fracties verwijten de Europese Commissie politieke bevoordeling: volgens hen zouden linkse en groene ngo’s structureel de meeste steun krijgen, terwijl rechtse of conservatieve projecten nauwelijks worden gefinancierd.

Cijfers door oppositie openbaar gemaakt

De controverse ontstond nadat de Hongaarse europarlementariër Csaba Dömötör (Patriotten voor Europa) een register publiceerde met alle begunstigden. Opmerkelijk is dat deze lijst niet door de Commissie zelf werd vrijgegeven, maar door een oppositiegroep werd achterhaald. Dit voedt het vermoeden dat Brussel weinig transparant is over de besteding van belastinggeld.

Timmermans en de Green Deal onder vuur

Timmermans wordt door tegenstanders beschuldigd van het bewust bevoordelen van klimaatactivistische organisaties om steun te winnen voor zijn ambitieuze klimaatplannen. Een rapport van de Europese Rekenkamer wees onlangs al op gebrekkige controlemechanismen, wat critici zien als bewijs van structurele partijdigheid.

Omstreden voorbeelden

In het register duiken projecten op die voor opschudding zorgen. Zo kreeg een Belgisch initiatief tegen genderislamofobie bijna drie ton, wat door sommige politici wordt gelinkt aan omstreden netwerken. Ook klimaatacties en genderstudies in Oost-Europa en Azië worden door critici aangehaald als voorbeelden van “linkse hobby’s” die met Europees geld worden betaald.

Verdeeldheid in het Parlement

Volgens Vlaams Belang-Europarlementariër Tom Vandendriessche gaat het niet om de inhoud van de projecten, maar om het gebrek aan evenwicht:
“Pluralisme is essentieel. Ook organisaties waar ik het niet mee eens ben, mogen steun ontvangen. Maar het kan niet dat bijna uitsluitend progressieve initiatieven worden bevoordeeld.”

Progressieve partijen benadrukken daarentegen dat de subsidies juist bijdragen aan een groener, rechtvaardiger Europa en dat maatschappelijke organisaties zonder Europese steun nauwelijks kunnen overleven.

Druk op transparantie en hervormingen

Onder druk van de ophef heeft het Europees Parlement een werkgroep opgericht die de geldstromen gaat onderzoeken. Er klinkt brede steun voor strengere regels, onafhankelijke controle en betere rapportage.

Het debat raakt aan het vertrouwen in de Europese instellingen. Voor eurosceptische partijen is de kwestie een nieuw wapen in hun kritiek op Brussel. Voorstanders van Europese samenwerking vrezen dat zonder hervormingen het draagvlak voor de EU verder zal afbrokkelen.