De afgelopen jaren zijn klimaatacties steeds radicaler geworden. Waar demonstraties ooit draaiden om borden, slogans en vreedzame bijeenkomsten, zien we tegenwoordig activisten die letterlijk hun lichaam inzetten als wapen.
De Duitse actiegroepLetzte Generationis daar een berucht voorbeeld van. Hun nieuwste actie, waarbij een activist zijn hand met superlijm en zand vastzette in cement, laat zien hoe ver sommigen bereid zijn te gaan.Wat er gebeurde bij de actieIn juni ging het gruwelijk mis tijdens een protest in Duitsland.Een klimaatactivist besloot zijn hand niet zomaar met lijm aan het asfalt te plakken, maar het nog heftiger te maken door een mengsel van superlijm en zand te gebruiken. Hierdoor zat de huid letterlijk vast in een cementachtige massa.Hulpdiensten stonden machteloos en moesten millimeter voor millimeter proberen de hand los te krijgen.Het gevolg: bloederige wonden, blaren en stukken huid die verloren gingen. De sfeer was gespannen, en de beelden die online verschenen zorgden voor een storm aan reacties.De rol van Letzte Generation
Letzte Generation is al langer berucht door opvallende acties. Ze plakten zich vast aan snelwegen, blokkeerden kruispunten en gooiden soep op wereldberoemde schilderijen.Het doel: aandacht vragen voor de klimaatcrisis en de overheid dwingen tot drastische maatregelen.Volgens de groep zijn schokkende acties nodig, omdat vreedzaam protest te weinig effect heeft.Maar steeds vaker klinkt de vraag of ze hun doel voorbijschieten. Want waar ligt de grens tussen bewustwording creëren en pure overlast veroorzaken?Superlijm, zand en pijnlijke gevolgenDe keuze om lijm en zand te mengen was geen toeval. Het maakt het voor de politie en brandweer vrijwel onmogelijk om een activist zonder schade los te krijgen.Medische teams moeten er vaak aan te pas komen, met als gevolg dat activisten blijvende verwondingen oplopen.Dit roept meteen een discussie op. Is de fysieke pijn die zij vrijwillig ondergaan gerechtvaardigd voor de boodschap die ze willen uitdragen?En nog belangrijker: bereikt het wel het beoogde effect of stoot het juist mensen af?Online verdeeldheid: steun of spot
Op sociale media barstte de discussie los. Voorstanders prezen de moed van de activist en noemden het een harde maar noodzakelijke manier om de urgentie van de klimaatcrisis zichtbaar te maken.Tegenstanders daarentegen reageerden meedogenloos. Veel mensen vonden dat wie zichzelf vastlijmt, ook de consequenties moet dragen.De reacties varieerden van empathie tot sarcasme. Sommigen stelden dat zulke acties het klimaatdebat juist schaden, omdat burgers vooral boos worden over files en vertragingen.Anderen wezen erop dat pijn tijdelijk is, maar klimaatverandering blijvend – een argument dat vaak binnen de beweging wordt gebruikt.Wat vinden de leden zelf?Opvallend is dat er binnen Letzte Generation zelf ook kritiek klinkt. Een deel van de leden vreest dat het publiek hen steeds meer als lastpakken ziet in plaats van serieuze strijders tegen klimaatverandering.In 2024 kondigde de organisatie zelfs aan minder destructieve acties te willen ondernemen, maar de praktijk laat zien dat niet iedereen zich daaraan houdt.Het laat zien dat zelfs binnen de beweging de meningen verdeeld zijn. Sommigen geloven heilig in radicale daden, anderen pleiten voor creatievere en vreedzamere vormen van actie.De prijs van protestDe lichamelijke schade van dit soort acties is enorm. Activisten lopen risico op brandwonden, zenuwbeschadiging en psychische klachten.Maar ook hulpverleners worden erdoor belast. Het losmaken van een vastgelijmd persoon kost veel tijd en energie, en kan in extreme gevallen zelfs levens in gevaar brengen – bijvoorbeeld als ambulances worden opgehouden door blokkades.Daarnaast spelen er juridische gevolgen. In Duitsland en andere landen krijgen klimaatactivisten steeds hogere boetes en celstraffen.Het imago van de beweging komt daardoor verder onder druk te staan.Waar ligt de grens tussen protest en overlast?
Demonstreren is een grondrecht, maar het mag niet ten koste gaan van de veiligheid van anderen.Wanneer ambulances worden tegengehouden of hulpdiensten zich moeten bezighouden met lospeuteren van lijm, groeit de weerstand in de samenleving.Burgers voelen zich gegijzeld door acties die niet langer draaien om een boodschap, maar om confrontatie.De vraag is dus hoe effectief zulke radicale methodes zijn. Bereiken activisten écht meer, of raken ze juist steun kwijt?Twijfel achter de schermenOfficieel zeggen veel actievoerders geen spijt te hebben. Ze herhalen vaak de zin: “Pijn is tijdelijk, klimaatverandering is permanent.”Toch blijkt achter de schermen meer twijfel te bestaan. Sommige activisten kampen met trauma’s of spijt over hun deelname, zeker als de gevolgen voor hun gezondheid groter zijn dan verwacht.Ook blijkt dat familie en vrienden vaak lijden onder de extreme keuzes. Ouders zien hun kinderen in het ziekenhuis belanden of opgesloten worden, en dat leidt tot interne spanningen.Zoektocht naar nieuwe vormen van protest
Steeds meer klimaatorganisaties beseffen dat extremere acties averechts werken. Daarom wordt er gezocht naar alternatieve methodes die wél aandacht trekken, maar minder weerstand oproepen.Denk aan kunstprojecten, educatieve campagnes of vreedzame marsen door steden.Deze aanpak kan op lange termijn effectiever zijn. Het laat zien dat je ook zonder zelfbeschadiging of overlast een duidelijke boodschap kunt overbrengen.De uitdaging is natuurlijk dat de media vaak meer aandacht hebben voor extreme beelden dan voor een rustige demonstratie.
