Als zzp’er gaf de verdachte bouwkundig advies aan gemeenten.© Rijnmond (stockfoto)
In een paar jaar tijd verdiende hij drie miljoen euro als bouwkundig adviseur. Allemaal zwart geld, want de Schiedammer droeg geen cent af aan de Belastingdienst. “Ik wist niet hoe dat zat”, verklaart hij bij de rechter. “Een ongeloofwaardig verhaal”, zegt de officier van justitie die zich afvraagt: waar is al dat geld gebleven?
Jarenlang werkte E.D. (50) bij een gemeente in loondienst als ambtenaar met als specialisme: de aanvraag van bouwvergunningen. In 2018 besluit hij als zzp’er verder te gaan en meerdere gemeenten te adviseren. Gaandeweg beginnen dingen op te vallen, waardoor de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD) argwaan krijgt.
Een groot contant geldbedrag bijvoorbeeld, waarmee hij op Schiphol uit de rij wordt geplukt. Of de maandcontracten die hij afsloot met gemeenten: opgeteld waren dat meer uren dan er in een maand zitten. “U leek een man met zeven levens”, zegt de rechter.
‘Nul’
Maar waar het vooral om draait: E.D. is zzp’er, factureert ook btw, maar op het formulier voor de omzetbelasting vult hij als bedrag in ‘nul’. In de rechtszaal in Rotterdam legt hij uit dat hij ervan uitging dat een dergelijk bedrag al stond ingevuld. “Ik zag ‘nul’ staan en dacht dat het wel goed was.”
De rechter spreekt zijn verbazing uit. “U was een Pietje precies als het ging om wet- en regelgeving, maar de zakelijke kant was u onbekend?” Zijn antwoord: “Ja, ik had mij daar beter in moeten verdiepen.”
Het Openbaar Ministerie (OM) gelooft niets van zijn verhaal. “U hebt als zzp’er een btw-nummer gekregen. In 2018 krijgt u een brief van de belastingdienst en schrijft u: ‘Ik heb geen bedrijf, schrijft u mij maar uit’. Maar u blijft het btw-nummer vermelden op uw facturen. U heeft nog geluk gehad: gemeenten mogen de btw niet aftrekken, bedrijven wel. Als u dit bij bedrijven had gedaan, dan was u snel tegen de lamp gelopen. Nu kon u jaren doorgaan zonder belasting te betalen.”
De man betaalde geen cent belasting.© Pixabay / Archief
Naïef of doortrapt?
Het roept de vraag op die centraal staat in deze zaak: was de Schiedammer naïef of doortrapt? Zijn reactie: “Ik was zzp’er, maar ik beschouwde dat niet als een onderneming. Dan dacht ik aan grote bedrijven als KPN, niet aan mezelf.” Dus kruist hij het hokje aan ‘geen onderneming’.
Saillant noemt het OM het, dat E.D. in 2023 wordt gearresteerd, dan voorlopig op vrije voeten komt en vervolgens gewerkte uren declareert bij twee gemeenten, terwijl hij op dat moment vastzat. Valsheid in geschrifte, zegt het OM. Het is het tweede delict naast de fiscale fraude.
Het OM heeft ervoor gekozen hem niet aan te klagen voor het teveel aantal uren dat hij declareerde bij gemeenten. “Om opportuniteitsredenen”. Wat zoveel wil zeggen dat het OM uit efficiëntie de keuze heeft gemaakt niet alles te vervolgen.
‘Fouten gemaakt’
E.D. heeft feitelijk bijna alles bekend en zegt ook bereid te zijn de schulden in te lossen. Opgeteld is dat ruim 1,3 miljoen euro. “Ik heb fouten gemaakt, ik ben nu hard bezig alles terug te betalen.”
Voor het OM gaat dat niet hard genoeg. “Er is een betalingsregeling van 8000 euro per maand, zo gaat het veertien jaar duren. Terwijl meneer het gewoon in een keer kan betalen. Het kan niet anders dan dat hij genoeg vermogen heeft.”
Het OM doelt onder meer op woningen in het vaderland van E.D., Turkije. Volgens het OM is er nog 1,4 miljoen euro ‘zoek’: dat is niet contant opgenomen, noch is het zichtbaar voor het OM en kon er beslag op worden gelegd. “Waar is dat geld?” Antwoord: “Dat weet ik niet.”
Geld gedoneerd
De verdachte begint een uitgebreid verhaal dat hij als moslim veel doneert. “Het is leuk om geld te ontvangen maar nog leuker om het weg te geven.” Zo zou hij twee jaar geelden 50.000 euro hebben overgemaakt na de aardbeving in Turkije.
Ook zou hij 30.000 euro hebben betaald voor de begrafenis van een bekende in India. De officier van justitie: “Dus u loopt daar rond in India met 30.000 cash in uw zak. Serieus?” E.D.: “Ja”.
Ik heb fouten gemaakt, ik ben nu hard bezig alles terug te betalen.
E.D.
In zijn strafeis neemt de officier van justitie dit mee. Hij vraagt een celstraf van één jaar, plus een half jaar voorwaardelijk. Daarnaast een geldboete van zeven ton.
Advocaat Leon van Kleef wil de rechtbank op het hart drukken dat zijn cliënt toch echt uit naïviteit heeft gehandeld. En dat een celstraf niet wenselijk is. “Dat lost helemaal niets op. Dan kan hij niet werken en verliest mogelijk zijn baan.” Met andere woorden: dan wordt terugbetalen lastiger.
Paspoort terug
Inmiddels is E.D weer werkzaam als bouwkundig adviseur, maar dan gewoon in loondienst bij een gemeente. “Weten ze daar dat u nu hier zit?”, vraagt de rechter. “Niet iedereen”.
De rechter heeft alvast goed nieuws voor hem: de man krijgt zijn paspoort terug zodat hij op vakantie kan. Tegen de zin van het OM. “Straks vertrekt hij met de noorderzon en laat hij ons met enorme schulden achter.” Advocaat Van Kleef: “Als hij zo’n kwade, berekenende persoon zou zijn, dan was hij toch allang weggeweest.”
De rechter in Rotterdam doet op 4 augustus uitspraak.
