Nederland maakt zich op voor een van de spannendste verkiezingen in jaren. Waar de politieke kaarten jarenlang redelijk voorspelbaar waren, lijken de komende Tweede Kamerverkiezingen alle oude verhoudingen te doorbreken. Eén naam springt daarbij boven alles uit: Geert Wilders.
De PVV-leider, die decennialang gold als buitenstaander, lijkt nu dichter dan ooit bij het premierschap te komen. Uit de nieuwste peilingen blijkt dat hij een stevige voorsprong heeft op zijn concurrenten – en dat de kans op een rechtse regering groter is dan velen hadden durven denken.
PVV houdt koppositie stevig vast
Volgens de recente cijfers van EW Magazine, gebaseerd op meerdere peilingen, blijft de PVV met afstand de grootste partij van Nederland. In de laatste metingen scoort Wilders’ partij rond de 31 zetels, wat ruim boven de concurrentie ligt.
GroenLinks-PvdA volgt op gepaste afstand met ongeveer 23 zetels, terwijl het CDA sterk opklimt en op 25 zetels uitkomt. De VVD, jarenlang de dominante machtsfactor, lijkt te zijn uitgeblust en zakt in sommige peilingen naar slechts 14 zetels.
Die verschuiving is historisch. Nog maar enkele jaren geleden leek de PVV niet meer dan een vaste waarde in de oppositie, een protestpartij zonder coalitiekansen.
Nu staat Wilders voor het eerst in zijn politieke loopbaan op de drempel van daadwerkelijke regeringsmacht. En dat verandert alles — niet alleen voor hemzelf, maar ook voor het hele politieke landschap.
Waarom dit moment anders is dan eerdere pieken
Het is niet de eerste keer dat de PVV hoog scoort in de peilingen. Maar waar eerdere oplevingen vaak kortstondig waren, lijkt er nu sprake van een structurele verschuiving. Drie factoren springen daarbij in het oog:
- Onvrede met het huidige bestuur
Veel kiezers zijn het vertrouwen kwijtgeraakt in de gevestigde politiek. Na jaren van stikstofcrises, migratieproblemen en hoge lasten voelen veel Nederlanders zich niet gehoord. Wilders weet precies op dat sentiment in te spelen met zijn boodschap van “Nederland terug aan de Nederlanders”. - Versplintering van het politieke midden
Waar de VVD vroeger de natuurlijke machtsbasis vormde voor centrumrechts Nederland, is die rol steeds onduidelijker geworden. Met een zwakkere VVD en een CDA dat nog zoekende is, ontstaat er ruimte die de PVV handig benut. - Een nieuwe toon van Wilders
In vergelijking met eerdere verkiezingen presenteert Wilders zich dit jaar rustiger en diplomatieker. Hij spreekt minder in harde one-liners en meer in beleidsmatige taal. Daarmee weet hij niet alleen zijn achterban te behouden, maar ook nieuwe kiezers aan te trekken die hem voorheen te radicaal vonden.
De verschuivende machtsverhoudingen
De peilingen laten zien dat het politieke midden wankelt. Partijen als D66, Volt en PvdD verliezen terrein, terwijl de strijd zich toespitst op een driehoek van PVV, GroenLinks-PvdA en CDA.
Dat laatste is opvallend, want het CDA leek jaren op sterven na dood. De recente opleving is deels te danken aan een duidelijke koerswijziging: traditioneel, conservatief en gericht op de middenklasse.
Voor GroenLinks-PvdA is het beeld gemengd. De partij behoudt een trouwe achterban in de steden, maar weet moeilijk voet aan de grond te krijgen bij de “vergeten kiezer” in de regio’s. De fusie tussen links en progressief heeft bovendien tot interne spanning geleid. Dat verklaart waarom de partij wel stabiel is, maar niet explosief groeit.
De VVD daarentegen lijkt haar greep op de kiezer te verliezen. De partij van Dilan Yeşilgöz kampt met een identiteitscrisis: is ze nog een partij van economisch rechts beleid, of probeert ze zich te positioneren als gematigd alternatief voor Wilders? Die onduidelijkheid kost stemmen — vooral aan de PVV, maar ook aan het CDA en JA21.
De weg naar het Torentje: obstakels en kansen
Hoewel de PVV nu duidelijk de grootste partij is in de peilingen, betekent dat niet automatisch dat Geert Wilders ook premier wordt. Nederland kent immers een coalitiestelsel, en zonder bondgenoten kom je nergens. En juist daar liggen de grootste obstakels.
1. Uitsluitingen door andere partijen
Veel partijen, waaronder D66, Volt en de Partij voor de Dieren, hebben al laten weten niet met Wilders te willen samenwerken. Ook binnen de VVD en het CDA leeft twijfel over een coalitie met de PVV. Toch lijkt de deur niet volledig dicht. Binnen de achterban van beide partijen groeit de druk om “eens iets nieuws te proberen”.
2. Coalitie met BBB of JA21
Een realistisch scenario is dat Wilders een coalitie vormt met BBB, JA21 en mogelijk het CDA. Zo’n regering zou een stevige rechtse meerderheid kunnen vormen op thema’s als migratie, veiligheid en energie. De kans bestaat echter dat de onderlinge verschillen — vooral op economisch gebied — tot spanningen leiden.
3. Minderheidskabinet of gedoogconstructie
Een ander scenario is een minderheidsregering waarbij Wilders wordt gedoogd door andere partijen. Dat zou een herhaling zijn van de situatie uit 2010, toen de PVV het kabinet-Rutte I gedoogde. Alleen dit keer zou de rollen zijn omgedraaid: Wilders als formateur, anderen als steunpilaar.
Waarom de peilingen wél iets zeggen
Critici benadrukken vaak dat peilingen slechts momentopnames zijn. Toch zijn de huidige cijfers te consistent om te negeren. In vrijwel alle recente onderzoeken behoudt de PVV de koppositie. Bovendien is het niet enkel het zetelaantal dat indruk maakt, maar vooral de trend: steeds meer Nederlanders noemen Wilders als “geschikte premier”.
Dat is nieuw. Waar hij vroeger werd gezien als een proteststem, wordt hij nu door een groot deel van de bevolking gezien als een leider die “doet wat hij zegt”. Die perceptie — betrouwbaarheid in onvrede — is goud waard in verkiezingstijd.
Daarnaast speelt mee dat de PVV een duidelijke boodschap heeft die eenvoudig te begrijpen is. In tegenstelling tot veel partijen die verzanden in technocratisch beleid, spreekt Wilders direct tot de emoties van zijn achterban. En dat werkt, zeker in tijden van onzekerheid.
Europa kijkt mee
De mogelijke doorbraak van Geert Wilders gaat niet onopgemerkt voorbij aan de rest van Europa. In landen als Frankrijk, Duitsland en Italië worden vergelijkbare bewegingen zichtbaar.
Steeds meer partijen met een nationalistische koers winnen terrein. Een premier Wilders zou daarmee passen in een bredere trend van rechtspopulistische regeringsleiders, vergelijkbaar met Giorgia Meloni in Italië.
Toch roept dat vragen op over de toekomst van de Europese samenwerking. Wilders is fel tegen verdere integratie binnen de EU en heeft herhaaldelijk gepleit voor meer nationale soevereiniteit. Dat kan leiden tot spanningen in Brussel — vooral als Nederland, traditioneel een bruggenbouwer, plots een veel kritischer toon aanslaat.
De campagne wordt beslissend
Hoewel de cijfers in het voordeel van Wilders spreken, zal de campagne uiteindelijk bepalen of hij daadwerkelijk de sleutel tot het Torentje krijgt. Eén verkeerd woord of incident kan kiezers snel doen twijfelen. Aan de andere kant: hoe meer hij erin slaagt zich te profileren als “de stem van het volk”, hoe sterker zijn positie wordt.
Zijn uitdaging ligt vooral in het smeden van vertrouwen buiten zijn vaste achterban. Als hij daarin slaagt, ligt de weg open naar een historische overwinning.
Conclusie: dichterbij dan ooit, maar nog niet binnen handbereik
De peilingen laten zien dat Geert Wilders aan de vooravond staat van een mogelijk keerpunt in de Nederlandse politiek. Met 31 zetels en een groeiend vertrouwen onder de bevolking is hij dichter bij het premierschap dan ooit tevoren. Toch is de weg naar regeringsverantwoordelijkheid nog lang.
Coalitieonderhandelingen, partijstrategieën en electorale verschuivingen kunnen nog roet in het eten gooien. Maar één ding is zeker: het politieke landschap is voorgoed veranderd.
Waar Wilders jarenlang werd weggezet als buitenstaander, lijkt hij nu een serieuze kanshebber om de nieuwe premier van Nederland te worden. En of men dat toejuicht of vreest — de cijfers liegen niet.
