De Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg is opnieuw het middelpunt van wereldwijde aandacht.

Volgens berichten van de Turkse journalist Ersin Çelik zou Thunberg zwaar zijn mishandeld tijdens de onderschepping van de zogenaamde Global Sumud Flotilla – een internationale vloot van activisten die humanitaire hulp naar Gaza probeerde te brengen.

Israëlische soldaten zouden volgens Çelik buitensporig geweld hebben gebruikt en Thunberg hebben vernederd door haar te dwingen de Israëlische vlag te kussen.

Het incident heeft wereldwijd tot woede en verontwaardiging geleid. Verschillende landen eisen uitleg van Israël, terwijl activisten in tientallen steden de straat op zijn gegaan.

Wat er gebeurde tijdens de onderschepping van de flotilla

De Global Sumud Flotilla bestond uit meer dan veertig schepen met in totaal zo’n vijfhonderd deelnemers uit verschillende landen.

Hun missie: voedsel, water en medicijnen naar Gaza brengen – een gebied dat al maanden kampt met een humanitaire ramp.

Volgens Ersin Çelik, hoofdredacteur van het Turkse medium Yeni Şafak Online, werd de vloot onderschept door de Israëlische marine voordat ze de kust konden bereiken.

In een live-interview op CNN Türk verklaarde hij dat hij met eigen ogen zag hoe activisten hardhandig werden aangepakt. “Ze hebben Greta gruwelijk behandeld, voor onze ogen,” vertelde hij.

“Ze is nog maar een kind. Ze hebben haar laten lijden en haar de Israëlische vlag laten kussen. Wat ze deden, was niet anders dan wat de nazi’s ooit deden.”

De journalist was aan boord van de Küresel Sumud Flotilla, een van de boten die onderdeel uitmaakten van de internationale missie.

Volgens hem duurde de Israëlische operatie urenlang en werden de activisten met geweld verwijderd, ondanks dat de schepen zich in internationale wateren bevonden – waar Israël volgens internationaal recht geen bevoegdheid heeft.

Tien Nederlanders vast in Israëlische gevangenis

Onder de gearresteerden bevinden zich ook tien Nederlanders. Zij worden momenteel vastgehouden in de Ketziot-gevangenis in de Negev-woestijn, in het zuiden van Israël.

Een woordvoerder van de Nederlandse tak van de organisatie bevestigt dat de groep in moeilijke omstandigheden verkeert, maar dat er geen sprake zou zijn van ernstige verwondingen.

Drie van de Nederlanders zijn inmiddels in hongerstaking gegaan. Zij weigeren een zogenoemd “bekentenisformulier” te ondertekenen, dat volgens hen onrechtmatig is.

Het formulier zou hen dwingen schuld te erkennen voor het overtreden van Israëlische maritieme wetten – iets waar ze het niet mee eens zijn, omdat de actie plaatsvond in internationale wateren.

Medewerkers van de Nederlandse ambassade bezochten de groep eerder deze week om hun welzijn te controleren.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bevestigd dat men contact onderhoudt met de Israëlische autoriteiten om consulaire bijstand te verlenen.

Officiële reactie van Israël: ‘De vloot was een provocatie’

Israël reageerde fel op de internationale kritiek en stelt dat de actie geen humanitair doel diende. Volgens het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken was de missie “een politieke provocatie” die de veiligheid van het land in gevaar bracht.

“De activisten naderden een actieve gevechtszone en schonden de wettige zeeblokkade,” schreef het ministerie op X.

Israël beweert bovendien meerdere keren te hebben aangeboden om de hulpgoederen via veilige routes naar Gaza te brengen – iets wat de organisatie achter de flotilla ontkent.

Op sociale media verspreidde het Israëlische leger een korte video waarop Thunberg te zien zou zijn terwijl ze water krijgt aangeboden.

Bij het filmpje stond de tekst: “Greta en haar vrienden maken het goed en zijn gezond.” Veel volgers beschuldigden Israël echter van propagandistische berichtgeving en het verdraaien van feiten.

Verontwaardiging en protesten wereldwijd

De beschuldigingen van mishandeling en vernedering veroorzaakten een golf van woede in verschillende landen.

In steden als Rome, Athene, Madrid, Buenos Aires, Berlijn en Istanbul gingen duizenden mensen de straat op om hun steun te betuigen aan de activisten.

Ook in Nederland vonden demonstraties plaats. In Den Haag verzamelden tientallen betogers zich bij het ministerie van Buitenlandse Zaken om hun afkeer te tonen tegen het optreden van Israël.

Ze eisten dat Nederland zich publiekelijk zou uitspreken en actie zou ondernemen om de gearresteerde Nederlanders vrij te krijgen.

Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de Israëlische actie “een terreurdaad” en riep op tot internationale sancties.

De Colombiaanse president Gustavo Petro ging zelfs nog een stap verder: hij beval de onmiddellijke uitzetting van Israëlische diplomaten na de arrestatie van twee Colombianen die ook aan boord waren van de vloot.

Een humanitaire missie of een politiek statement?

De Global Sumud Flotilla vertrok eind augustus vanuit Barcelona en bestond uit schepen uit onder meer Spanje, Turkije, Noorwegen en Nederland. Deelnemers verklaarden vooraf dat hun missie puur humanitair was.

Ze wilden hulpgoederen afleveren in Gaza, waar de bevolking al lange tijd gebukt gaat onder blokkades en tekorten.

Toch ziet Israël het anders. Volgens hun regering ging het niet om een hulpactie, maar om een gecoördineerde poging om de blokkade te doorbreken en Israël internationaal in diskrediet te brengen.

Zeerecht-expert Fred Soons, emeritus hoogleraar internationaal recht, zegt dat Israël juridisch gezien geen recht had om de schepen tegen te houden. “In internationale wateren mag een land alleen schepen doorzoeken als er vermoedens zijn van wapensmokkel,” legt hij uit. “Als dat niet het geval is, is het onderscheppen van zulke schepen in strijd met het internationaal recht.”

De stilte van Greta Thunberg

Opvallend is dat Greta Thunberg zelf nog niet publiekelijk heeft gereageerd op de gebeurtenissen.

Haar sociale media-accounts zijn sinds de arrestatie niet meer actief geweest. Volgens de organisatie is haar telefoon ingenomen door Israëlische militairen en heeft ze geen contact met de buitenwereld.

Voor veel volgers roept dat vragen op. Is Thunberg nog in hechtenis? Hoe gaat het met haar? En kloppen de verhalen over mishandeling?

Zolang er geen direct bewijs is, blijven de geruchten zich verspreiden. Toch neemt de druk op Israël toe om openheid van zaken te geven.

Een groeiend internationaal schandaal

Wat begon als een humanitaire missie, lijkt uit te monden in een diplomatiek conflict met wereldwijde gevolgen.

Regeringen van meerdere landen eisen dat Israël de gearresteerden onmiddellijk vrijlaat en onafhankelijk onderzoek toestaat naar de vermeende mishandelingen.

In de media worden de beelden van gewonde activisten inmiddels breed gedeeld, en op sociale platforms is de hashtag #FreeGreta trending.

Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Rights Watch hebben aangekondigd de zaak op de voet te volgen.

Ook binnen de Europese politiek groeit de onrust. Verschillende Europarlementariërs hebben opgeroepen tot sancties en willen dat de Europese Unie de handelsrelaties met Israël heroverweegt zolang er geen duidelijkheid is over de behandeling van de activisten.

Conclusie: De druk op Israël neemt toe

De beschuldigingen rond de behandeling van Greta Thunberg zetten de internationale spanningen verder op scherp.

Wat precies is gebeurd tijdens de onderschepping van de Global Sumud Flotilla, blijft voorlopig onduidelijk. Israël ontkent alle beschuldigingen, terwijl ooggetuigen een totaal ander beeld schetsen.

Feit is dat de vermeende mishandeling van Thunberg symbool staat voor iets groters: het groeiende wantrouwen tussen Israël en de internationale gemeenschap.

Terwijl de wereld wacht op antwoorden, lijkt de kwestie zich te ontwikkelen tot een politiek schandaal van wereldformaat.