Enschede bindt de strijd met fatbikes aan. Als het aan vier fracties ligt, wordt de elektrische fiets met dikke banden verboden in de binnenstad, want ‘het stadserf is geen circuit’. Deskundigen hebben twijfels bij de haalbaarheid van het plan.
“De fatbike is een soort scooter. Die willen we niet in de binnenstad”, zegt Rachel Denneboom, fractievoorzitter van de VVD in Enschede. “Als het aan mij ligt, verbieden we fatbikes helemaal, want buiten het centrum rijden jongeren nog harder.”

“Maar ik wil in ieder geval opkomen voor de mensen die een winkel uitstappen, en bijna omver worden gereden door een fatbike. En vaak krijgen ze er een grote bek bij.”

Onderscheid

Het is niet de eerste keer dat er stemmen opgaan om de fatbike te verbieden. De Tweede Kamer wil regels voor de fiets. Maar uit onderzoek, dat werd uitgevoerd in opdracht van het (inmiddels demissionair) kabinet, bleek dat dat kansloos is. De fatbike is immers geen aparte soort fiets, maar een type elektrische fiets. Daarom zijn ze niet te onderscheiden van andere fietsen op batterij. Voor elektrische fietsen gelden dezelfde regels als voor het gebruik van een gewone fiets. 
Denneboom hoopt toch dat het lukt door het verbod op te nemen in de apv (algemene plaatselijke verordening). In de apv kunnen gemeenten van alles regelen waar landelijk nog niets voor is vastgelegd. Hoe dat precies juridisch in de apv moet worden opgenomen, is aan het college van Burgemeester en Wethouders, zegt Denneboom. Fatbikes noemt ze ‘tanks op wielen’ die door hun snelheid, massa en omvang leiden tot overlast en verkeersonveiligheid. 

Kritiek

Geerten Boogaard, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden, zet zijn vraagtekens bij de haalbaarheid. “Je kunt als gemeente besluiten dat er bijvoorbeeld in een specifiek park geen scootmobielen mogen komen. Maar bij de fatbike ligt dat lastiger. Een rechter moet zich dan mogelijk buigen over de vraag of het terecht is dat in Enschede een onderscheid wordt gemaakt tussen een fatbike en de elektrische fiets van een oude vrouw.”
Ook Herman Bröring, hoogleraar bestuursrecht, is kritisch. “Ik zie niet hoe dit verbod, als het in de apv komt, een aanvulling is op landelijk beleid. Je moet dan een sterk verhaal hebben waarom specifiek fatbikes een probleem zijn voor de openbare orde en veiligheid. Dat is niet makkelijk.”

Aantallen hoe vaak het namelijk misgaat met de fatbike, heeft Denneboom niet. “Het gaat mij niet per se om ongelukken, maar om momenten waarop het maar niet goed ging. Aantallen daarvan houd je niet bij.” 
“Wat je vaker ziet bij gemeenten”, gaat Bröring door, “is dat ze nieuwe regels bedenken als een soort vlucht naar voren. Dat doen ze in plaats van handhaven op al bestaande regelgeving, bijvoorbeeld dat je niet mag fietsen in een winkelstraat.” 

Stemmen

Fractievoorzitter Denneboom weet dat het makkelijker zou zijn álle elektrische fietsen te verbieden in het stadscentrum, in plaats van één type. “Maar dat wil ik niet. Dan raak ik een te grote groep met dit verbod. In die groep zitten ook mensen die slecht ter been zijn en hun elektrische fiets nodig hebben voor winkelplezier. Dan beginnen mensen maar een rechtszaak. Ik zou zeggen: kom maar op.”
Vanavond stemt de gemeenteraad van Enschede over de motie die Denneboom indiende over het verbod. “Omdat ik de motie met nog drie fracties indien, weet ik al dat ik een meerderheid heb en de motie dus wordt aangenomen. Het is dan aan het college om een plan te maken.”