De wolf is alweer terug in Nederland en het wennen gaat niet vanzelf. In de praktijk blijkt dat wolven zich anders gedragen zodra ze in dichtbevolkte of sterk versnipperde gebieden terechtkomen.

Nederland heeft weinig uitgestrekte, ongestoorde natuur, waardoor ontmoetingen met mensen en honden regelmatiger voorkomen — en dat levert soms gevaarlijke situaties op.

Sinds de terugkeer van de wolf naar Nederland duiken er vaker meldingen op over onverwacht gedrag.

Experts wijzen erop dat wolven die vaker in de nabijheid van mensen komen, sneller habitueren — ze raken gewend aan menselijke aanwezigheid en soms zelfs aan voedsel dat mensen geven of laten liggen. In gebieden waar veel wandelpaden, huizen en loslopende honden zijn, ontstaan daardoor meer contactmomenten.

Dat zorgt niet alleen voor onrust bij omwonenden, maar ook voor incidenten waarbij honden worden opgejaagd of mensen te dicht bij het dier komen.

Het gebied rond Epe staat de laatste tijd in de belangstelling. Vorige week werd al gemeld dat een wolf een herdershond opjaagde; de hond schrok zo erg dat hij niet meer terugkeerde.

Die melding alleen al wekte veel bezorgdheid, maar gisteren was het weer raak — mogelijk door dezelfde wolf. Deze keer betrof het een directe confrontatie tussen een wandelaar en het dier op landgoed Tongeren.

Volgens omstanders liep de wolf geruime tijd achter de mensen aan, een gedrag dat sommigen interpreteren als speels, anderen als jachtgedrag.

Bij veel meldingen ontstaat discussie: ziet de wolf honden als potentiële prooi of probeert hij een speelrelatie aan te gaan? Wolfsgedrag is niet altijd eenvoudig in moderne context te duiden.

Een wolf die eerder voedsel van mensen kreeg of routinematig in bewoonde gebieden komt, kan verwachten dat mensen voedzaam materiaal bij zich hebben. Daardoor ontstaat een risico: de wolf associeert mensen met eten en nadert, in plaats van ze te mijden.

Het verschil tussen spelen en jagen is voor buitenstaanders vaak moeilijk te zien, maar de gevolgen zijn hetzelfde: stress voor hondeneigenaren en onveiligheidsgevoelens bij omwonenden.

Een wandelaar filmde de confrontatie bij landgoed Tongeren (Epe/Wissel). Volgens het filmpje bleef de wolf langere tijd in de buurt van de groep en liep hij achter hen aan.

De omstandigheden leken gespannen: de mensen maakten zich groot en maakten veel geluid om het dier te verjagen — een gangbare tactiek bij zo’n onverwachte ontmoeting.

Gelukkig liep het incident af zonder fysieke verwondingen, maar de emotionele impact en de vraag naar veiligheidsmaatregelen blijven.

De oorzaak ligt deels in de inrichting van het landschap en deels in menselijk gedrag. Bosranden, landbouwpercelen en recreatieve paden lopen in Nederland vaak door elkaar.

Dat betekent dat roofdieren zoals wolven en menselijke activiteiten elkaar regelmatig kruisen.

Daarnaast kan onvoorzichtig gedrag — voeren van dieren, voedselafval achterlaten, of het niet goed aanlijnen van honden — de kans op contact vergroten.

Wolven die gewend raken aan schijnbaar gemakkelijke voedselbronnen, zullen sneller de grenzen tussen natuur en bewoonde omgeving opzoeken.

Veiligheid is nu topprioriteit. Enkele eenvoudige, directe adviezen helpen de kans op gevaarlijke ontmoetingen te verkleinen:

Houd honden aan de lijn in gebieden waar wolven zijn gesignaleerd; loslopende honden trekken aandacht en kunnen een wolf triggeren.
Raak een wolf nooit aan en ga niet naar het dier toe; maak je groot, maak lawaai en loop rustig weg.
Laat geen etensresten of afval achter in de natuur; dit trekt dieren aan en zorgt voor gewenning.
Blijf bij groepen: samen zijn vermindert de kans op een rechtstreekse confrontatie.
Meld waarnemingen bij de lokale natuurbeheerder of gemeente zodat deskundigen het dier kunnen volgen.

Natuurlijk roepen incidenten zoals deze vragen op bij lokale bestuurders en bosbeheer. Natuurbeheerders willen meestal objectieve waarnemingen verzamelen en onderzoeken of het om habituatie gaat.

Als blijkt dat een wolf nadrukkelijk de nabijheid van mensen opzoekt of voedselbronnen van mensen gebruikt, kan dat leiden tot aangepaste richtlijnen of managementacties.

Voor bewoners is het belangrijk om meldingen serieus te nemen en elkaar te informeren: wie in een gebied woont of er vaak wandelt, moet weten hoe te handelen.

De terugkeer van de wolf roept een bredere discussie op over ruimte voor grote roofdieren in dichtbevolkte landen.

Enerzijds is het een succes voor natuurherstel; anderzijds vraagt het om slimme integratie: waar kunnen wolven ongestoord leven, en hoe voorkomen mensen risico’s?

Oplossingen vragen om samenwerking tussen natuurbeschermers, gemeenten, boeren en recreanten. Educatie over veilig gedrag in natuurgebieden en strengere regels over voeren en afvalbeheer zijn simpele maar effectieve stappen.

De recente confrontaties bij Epe laten zien dat het balanceren tussen natuurherstel en veiligheid geen eenvoudige opgave is.

Het is cruciaal dat zowel bewoners als recreanten de regels kennen en volgen: honden aanlijnen, geen voedsel achterlaten en verdachte situaties direct melden. Zo blijft er ruimte voor wilde dieren, zonder dat mensen en huisdieren onnodig risico lopen.

De discussie over wolven in Nederland is nog lang niet voorbij — en de manier waarop nu wordt gereageerd, bepaalt in belangrijke mate hoe die toekomst eruitziet.