Voor de Kerst een nieuw kabinet? Het werd tijdens het debat over de tweede val van het kabinet eind augustus door een enkeling geopperd. Maar die woorden galmen in de eerste week na het zomerreces niet meer na.

Het nieuwe politieke seizoen is begonnen, maar de normale parlementaire gang van zaken is inmiddels ingehaald door de campagne.

De PVV domineert in de peilingen, alleen hebben VVD, CDA, GL-PvdA en nog een handvol kleinere partijen Geert Wilders al op voorhand uitgesloten. Dus wordt er in Den Haag met name naar die andere drie partijen gekeken. Het moet met een blik op de peilingen immers raar lopen willen zij straks geen cruciale rol spelen in de formatie.

Bij de VVD moet er eerst intern orde op zaken worden gesteld. “Afgelopen zomer was niet onze gelukkigste zomer”, zei Vincent Karremans met gevoel voor understatement. Hij schoof als demissionair minister van Economische Zaken en vooral als nummer 4 op de VVD-kandidatenlijst woensdag aan bij Vandaag Inside.

Bij de VVD is men er de laatste jaren aan gewend geraakt dat zij de toon zetten voor de verkiezingscampagne en die campagne vervolgens ook domineren.

Maar de partij wordt nu vooral gedwongen om uit te leggen waarom partijleider Dilan Yesilgöz kan aanblijven als partijleider. “We zijn niet een club zoals Bayer Leverkusen waarbij de trainer aan de kant wordt gezet na een mindere voorbereiding”, zei Karremans bij Vandaag Inside. Hij doelt daarmee op het bliksemontslag van Erik ten Hag die al na twee slechte wedstrijden het veld moest ruimen bij de Duitse voetbalclub.

Ingewikkeld als kiezers je als persoon niet waarderen

Aan de talkshowtafel zal men een metafoor met de voetballerij kunnen waarderen. Alleen is het natuurlijk wel ernst bij de VVD. Want hoe je het wendt of keert, Yesilgöz begint met een achterstand aan de campagne en staat onder druk.

Dat begon afgelopen zomer, toen Yesilgöz via X zanger Douwe Bob een jodenhater noemde. De VVD-leider haalt wel vaker snel en hard uit. “Dat ziet er soms ongepolijst, fel en heftig uit”, zei ze daar zelf over.

Hoewel de rel met Douwe Bob is afgehandeld, blijft het aan Yesilgöz kleven. Was het euvel met de zanger een incident of een patroon? Kiezers verwijten haar in ieder geval een populistische koers, blijkt uit onderzoeken van Ipsos I&O.

In een recente publicatie blijkt dat potentiële VVD-kiezers nu liever voor het CDA of JA21 kiezen. Maar vooral het argument daarachter moet de liberalen zorgen baren. “Zelden om inhoudelijke redenen”, schrijven de onderzoekers. “Maar er is wel kritiek aan het adres van lijsttrekker Dilan Yesilgöz.” Een inhoudelijke koers kun je verleggen. Als kiezers je als persoon niet waarderen, wordt het ingewikkeld.

Peilingen voor de VVD en waarderingscijfers van Yesilgöz dalen. “Dan ben je ook niet zomaar terug omhoog”, merkte een van haar voorgangers Klaas Dijkhoff in zijn podcast op.