Chirurg Ron van Doorn tijdens een operatie

NOS Nieuws•vandaag, 15:24

Ricky Mohabbatredacteur Nieuws en Co
Ricky Mohabbatredacteur Nieuws en Co

“Bewust of niet, maar gisteren is het riool van Khan Younis gebombardeerd. Het Nasser-ziekenhuis is nu niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk een shithole. Het team is er gister en vandaag geweest. Het is om te janken, wat een gruwelijk leed. Hoeveel zullen er nu overlijden aan ernstige darminfecties?”. Het is een van de passages in het dagboek van de Nederlandse chirurg Ron van Doorn.

Na zeven weken werken in een noodziekenhuis net ten noorden van de Gazaanse stad Rafah, opgezet door de Britse hulporganisatie UK-Med, vliegt de 63-jarige Van Doorn eind deze week terug naar Nederland. Op de vraag hoe het met hem gaat, zegt hij dat het goed gaat, al voelt hij de vermoeidheid wel. “In het begin deed ik van alles, maar ik merk dat ik de laatste weken niet meer zo hard kan hollen.”

In 2018 werkte Van Doorn ook al eens in Gaza. “De situatie was toen heel anders, nu is het heftiger”, zegt hij. “Het is net een grote gevangenis, want mensen kunnen er niet in of uit. Zeven jaar geleden kon ik iets vrijer bewegen, nu zit ik opgesloten in de compound van het ziekenhuis.”

Het noodziekenhuis waar Van Doorn werkt

Behalve het “gebiedje” waarin hij zit, ziet hij weinig van de Gazastrook. Van Doorn: “Ik kom niet buiten de poort. Misschien is dat ook maar beter. Toen ik met de auto hierheen reed, zag ik allemaal platgebombardeerde huizen, net een maanlandschap. Mensen slapen in tentjes tussen de huizen. Vreselijk en mensonterend.”

Op zelfgemaakte foto’s is te zien in wat voor ruimte hij werkt. In containers en tenten bevinden zich geïmproviseerde operatiekamers, ingericht met tafels en medische apparatuur. “We zijn met twee internationale chirurgen, een lokale arts en een orthopeed. Sommige dagen duren tot in de nacht, andere dagen tot zeven uur in de avond. Op de vrijdag ben ik vrij.”

Elke ochtend begint de chirurg uit Dongen met een ronde langs de patiënten. “Daarna beginnen we met opereren. Vorige week waren er 150 patiënten. Soms gaat het om kleinere ingrepen, zoals een verbandwissel, maar er waren ook grotere operaties.”

Van Doorn ziet geregeld flinke wonden aan de buik of borst, schotwonden of scherfwonden. Het gaat dan vaak om mensen die gewond zijn geraakt bij voedseluitgiftepunten, voedseldroppings of bombardementen. “Als er een bom valt, vliegen de scherven door de tenten”, zegt Van Doorn.

Een van de geïmproviseerde operatiekamers waarin Van Doorn opereert

Ook ziet hij geregeld mensen terugkeren in het ziekenhuis. “Laatst kwam er een patiënt binnen die zijn linkerarm was verloren en daarna zijn beide benen. En een jonge jongen kreeg na een schotwond pennetjes in zijn onderarm en werd opnieuw geraakt door een scherf, in zijn andere onderarm.”

De leefsituatie van de Palestijnen noemt hij erbarmelijk. “Het is bloedheet in de tenten, meer dan 35 graden. Er is wel een ventilator, maar geen airco. Ook is er weinig eten, soms een maaltijd per dag en nauwelijks drinkwater.”

“Deze mensen leven al twee jaar in ellende. De nood is hoog hier en ze hebben steun nodig. Al zouden wij niet kunnen helpen, dan zijn ze alsnog blij dat er mensen zijn die om hen geven. Deze mensen verdienen compassie, verdienen dat mensen voor hen zorgen. Ik ben bevoorrecht dat ik dat mag doen.”

Zaterdag verwacht Van Doorn weer in Nederland te zijn. Maar als het aan hem ligt, keert hij in oktober terug naar Gaza.

Even een beetje gek dansen in de zaal of grapjes maken, zodat de kinderen heel even kunnen lachen.Chirurg Ron van Doorn

Of hij zich veilig voelt in Gaza? “Veiligheid is een relatief begrip”, zegt hij. “Ik denk dat we veilig zijn. Volgens mij is er geen directe dreiging. Ik weet dat er altijd wat kan gebeuren, maar ik voel me veilig. Het kan schijnveiligheid zijn.”

De chirurg ziet veel ellende om zich heen, maar probeert op zijn manier ook luchtigheid te brengen. “Even een beetje gek dansen in de zaal of grapjes maken, zodat de kinderen heel even kunnen lachen.” Hij omschrijft zichzelf als een cliniclown zonder rode neus. “Het is belangrijk dat deze mensen even een moment van ontspanning krijgen”.

Met zijn gezin in Nederland heeft Van Doorn een keer per dag telefonisch contact. “Het internet is redelijk stabiel, dus ik bel elke dag naar huis. Ik heb gelukkig geen last van posttraumatische stress. Ik weet natuurlijk nooit of het nog komt, maar ik kan alles goed verwerken. Ik deel alleen niet alles met mijn familie, want sommige dingen zijn te gruwelijk.”