Een arts-onderzoeker van het Rotterdamse Erasmus MC claimt dat een verlammende en nog onverklaarde ziekte zich razendsnel verspreidt onder kinderen in de Gazastrook. Het ziekenhuis zelf laat donderdagochtend weten te twijfelen aan de juistheid van het bericht, dat de arts op persoonlijke titel verstuurde.

De arts van Erasmus MC, Lotta Plomp, meldde dinsdagavond in een persbericht dat artsen wereldwijd zich zorgen maken over de mysterieuze verlammingsverschijnselen. Minstens honderd mensen zouden al zijn ziek geworden, van wie meerdere zijn overleden.

Artsen trekken parallellen met polio, beweert Plomp, al is de precieze oorzaak nog niet vastgesteld. Wetenschappers zouden zich grote zorgen maken over het escalerende ziektebeeld én over het feit dat hulpverlening en onderzoek nauwelijks van de grond komen.

Kinderen overlijden door onbekende ziekte

Als voorbeeld noemt Plomp een 9-jarig meisje in het Al-Nasser-ziekenhuis in Khan Younis, Sadeen Salim Al-Najjar. Na een periode van diarree raakte ze snel verlamd: eerst haar benen, daarna haar ademhalingsspieren. Ze ligt nu aan de beademing. In hetzelfde ziekenhuis zijn al twee andere kinderen overleden aan dezelfde symptomen. Lokale artsen legden de situatie vast op video: een ernstig verzwakt en volledig verlamd kind, zichtbaar ondervoed.

Plomp, arts-onderzoeker aan het Erasmus MC, zegt betrokken te zijn bij het internationale onderzoek naar de ziekte. Ze werkt samen met artsen in Gaza en collega’s van het Boston Children’s Hospital, gelieerd aan Harvard. In eerste instantie werd gedacht aan het Guillain-Barré-syndroom: een zeldzame aandoening waarbij het afweersysteem de zenuwen aanvalt, vaak na een infectie.

Snelle en afwijkende symptomen

Toch wijkt het verloop van deze ziekte af van wat normaal wordt gezien bij Guillain-Barré. „De symptomen passen deels bij Guillain-Barré, maar de ziekte ontwikkelt zich veel sneller en vaker asymmetrisch”, zegt Plomp. „Dat zou ook kunnen duiden op een ruggenmergontsteking zoals bij het poliovirus of andere enterovirusinfecties.”

Het poliovirus is tot nu toe echter niet aangetroffen bij de patiënten. Plomp sluit een uitbraak van een nieuwe, onbekende ziekteverwekker niet uit.

Grote risico’s door slechte leefomstandigheden

De zorgelijke situatie in Gaza werkt snelle verspreiding van infectieziekten in de hand. Door overbevolking, vervuild drinkwater, slechte hygiëne en ernstige ondervoeding zijn kinderen extreem kwetsbaar. Volgens de Verenigde Naties verhindert Israël de toevoer van voedsel en medische hulp.

Tussen april en juli zijn meer dan 20.000 kinderen in Gaza opgenomen met acute ondervoeding. Vaccinatieprogramma’s liggen stil en het zorgsysteem is vrijwel volledig ingestort. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie neemt het aantal infectieziekten in Gaza fors toe. „Er is een omgeving ontstaan waarin nieuwe ziekten makkelijk kunnen opduiken en moeilijk onder controle te krijgen zijn”, waarschuwt de WHO.

Israëlische blokkade belemmert hulp

Het opsporen en behandelen van de ziekte wordt ernstig gehinderd door de Israëlische blokkade van Gaza. „Veel diagnostische apparatuur ontbreekt, waardoor we de oorzaak van de ziekte niet kunnen achterhalen”, zegt Plomp. „Zonder een juiste diagnose is gerichte behandeling of bestrijding onmogelijk.”

De tekorten in ziekenhuizen zijn ondertussen levensbedreigend. Medicijnen, voedsel, ic-bedden, beademingsapparatuur en zelfs elektriciteit zijn nauwelijks beschikbaar. Plomp: „Artsen staan voor onmenselijke keuzes. Ze moeten beslissen welk kind ze wel of niet kunnen beademen. Kinderen die verlamming van hun ademhalingsspieren krijgen en geen zuurstof krijgen, sterven door verstikking of lopen blijvend letsel op.”

Plomp en haar collega’s roepen de internationale gemeenschap dringend op om Israël onder druk te zetten en vrije toegang tot Gaza mogelijk te maken voor hulpverleners en onderzoekers.